Confessus pro iudicato habetur
(degene die heeft bekend wordt beschouwd als een veroordeelde)
Prota - Procesrecht
§ 9
De bekentenis
Was het proces voor de praetor eindelijk in gang gezet, dan konden zich enkele
verwikkelingen voordoen die het alsnog voortijdig beëindigden. Zo'n voorval heet een
incident en wij zullen er slechts één aanstippen.
Al sinds de wet van de twaalf tafelen (450 vóór Chr.) gold de regel dat de partij die
bekend heeft, gelijk gesteld is aan haar die veroordeeld is. Dit wordt uitgedrukt in de
zinspreuk: confessus pro iudicato habetur ofwel degene die bekend
heeft wordt beschouwd als iemand die veroordeeld is. De bekentenis beëindigde dus het
geding. Was de bekentenis afgelegd in een geding dat niet het geven van een geldsom maar
een andere prestatie betrof, dan volgde nog wel een schatting, litis aestimatio,
waarin de prestatie in geld werd geschat. Zoals we al hebben gezegd gold immers de regel
dat alle veroordelingen in geld moesten zijn uitgedrukt, of zoals Gaius zegt:
Gaius 4, 48: Omnium autem formularum, quae
condemnationem habent, ad pecuniariam aestimationem condemnatio concepta est. itaque et si
corpus aliquod petamus, velut fundum hominem vestem argentum, iudex non ipsam rem
condemnat eum, cum quo actum est, sicut olim fieri solebat, sed aestimata re pecuniam eum
condemnat.
Van alle formules die een veroordelingsclausule
bevatten is die veroordeling gesteld op een geschat geldsbedrag. Dus ook als we een
lichamelijke zaak opeisen, bijvoorbeeld een stuk grond, een slaaf, kledij, zilver, dan
veroordeelt de rechter hem tegen wie de eis is ingesteld, toch niet tot de zaak zelve,
zoals vroeger placht te gebeuren, maar na de zaak te hebben laten schatten, veroordeelt
hij hem tot een geldsom.
confessus pro iudicato habetur: degene die heeft bekend wordt beschouwd
als een veroordeelde
litis aestimatio: schatting van het voorwerp van de rechtsstrijd
Ga naar
van
Rechtsgeschiedenis RuG
Deze pagina is een poging de
feitelijke toestand weer te geven,
zoals die de maker, R.J.H. Brink,
op bovenstaande ( ... )
genoemde moment bekend was
