no 14,  Frijbuorren 1

 

We komen nu op de Frijbuorren, het onbebouwde stuk land, gelegen tussen de enige buurtjes die Mantgum vroeger rijk was,  één bij de herberg en één bij de pastorie. Het was een open- of vrij terrein. Daarom heet het Frijbuorren.

    
Aan dit huis kan men het welvaren van de opdrachtgever voor de bouw (de kerk) afzien. Het balcon en de schoorsteenborden zijn er niet meer en de kajuit aan de Z-zijde is opnieuw opgemesteld [scan van een eigen foto 1998]. Rechts: de later aangebouwde serre (op het oosten!), hier op een foto 1909 werd in de jaren 20-35 verkocht.

De eerste steen van de pastorie werd gelegd in 1870 door A. van IJsendijk, zoon van de predikant. Het is een blokvormig huis met als bijzonderheid twee fronten met in elk front een ingangspartij (no 14).


[scan van een eigen foto 1998]

In de jaren 50 is de zuidgevel aangepast. De ingang werd dichtgezet, het balkon verwijderd en de kajuit opnieuw opgemetseld. De stucplafonds in de woonkamer en de salon verdwenen. Het stucwerk in de hal met marmeren vloer en plinten, bleef gelukkig gespaard.

         
Hal bij de voordeur (O) [scan van een eigen foto 1986].
    
Blinden hal (voordeur) [scan van een eigen foto 1986].
    
Stuckwerk hal (voordeur). Rechts: putti boven elke deur. Links: plafont [scan van een eigen foto 1986].
         
Achterdeur (W) [scan van een eigen foto 1986].
    
Links: blinden 'woonkamer' (Z-W). Rechts: blinden 'ontvang-kamer' (Z-O) [scan van een eigen foto 1986].
    
Stuckwerk studeer-kamer (N-O) [scan van een eigen foto 1986].
    
Links: overloop. Rechts: trap [scan van een eigen foto 1986].

Kelder met links: aardappelbakken en rechts: vliegenkast [scan van een eigen foto 1986].

Op de zolder van dit huis experimenteerde radiopionier Hanso Henricus Schotanus Steringa à Idserda (1885-1945). Hij was de eerste die radiouitzendingen verzorgde (1919).

         
[internet 2003]

In de tuin staat een laatbloeiende plataan uit de bouwtijd van de pastorie (monument). De tuin wordt afgesloten door een vrij hoge keermuur, die aansluit op een wagenhuis, als ‘it skeve weinhûs fan Mantgum’ staat het bekend. Achterin was een stal voor een paard. Later kwam daar de dorpsgenerator, die voor stroom in het dorp zorgde. Een typische dorpsvoorziening, die door de kerkvoogdij geregeld werd. Zo kon ook iedereen, als de eigen put leeg was, gebruik maken van de dorpspomp bij de kerk.

    
Rechts: het wagenhuis met nog een stukje hek uit 1876. Links: de ringmuur uit 1877 om de tuin vasn de pastorie[scan van een eigen foto 1998].
 

                     (kuierke)    

Eerdere Home Volgende